حبل‌المتین [روزنامه]
مرور بر اساس
یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و مفید زبان فارسی که نزدیک چهل سال در خارج ایران منتشر می‌شده روزنامه معروف و مشهور حبل المتین است. شهرت این روزنامه و خدماتی که مدیر آن به وسیله نشر این نامه سودمند به آزادی ایرانیان نموده ما را بی نیاز از شرح و بسط زیاد درباره آن می‌نماید همین قدر یادآور می‌شویم که با انتشار حبل المتین مرحوم مویدالاسلام بزرگترین خدمت را به برقراری اساس مشروطیت و آزادی ایران نموده است. حبل المتین چون در خارج ایران منتشر می‌شد آزادانه می‌توانست به عمال جور و ستم و درباریان ایران حمله نماید و مفاسد و عیوب را بی‌پروا شرح دهد. طلوع حبل المتین - روزنامه حبل المتین به مدیری سید جلال الدین الحسینی ملقب به مویدالاسلام در شهرکلکته به زبان فارسی تاسیس و شماره‌اول آن در تاریخ دهم جمادی الثانیه ۱۳۱۱ قمری چاپ و توزیع گردیده است. حبل المتین معمولا در ۲۴ صفحه به قطع وزیری بزرگ، با چاپ سربی در «مطیعه حبل المتین» طبع و هفته یکبار روزهای دوشنبه چاپ و سه شنبه توزیع می‌شده است. خصوصیات روزنامه در هر شماره در عنوان آن چاپ شده، اسم روزنامه به خط نسخ درشت و بالای آن «نامه مقدسه» و در زیر سال تاسیس «سنه ۱۳۱۱» و در یک طرف قیمت اشتراک و در طرف دیگر سایر خصوصیات از قبیل «کلیه امور اداره با مدیر کل مویدالاسلام است» و «مدیر کل کالج استریت نمبر ۴» و غیره است. قیمت اشتراک: سالانه: هند و برمه ۱۲ روپیه. شش ماهه ۷ روپیه. ایران و افغانستان ۴۰ قران، ۲۵ قران؛ عثمانی و مصر ۵ مجیدی، سه مجیدی؛ اروپا و چین ۳۰ فرانک؛ ۱۶ فرانک. روس و ترکستان ۱۰ منات؛ ۶ منات. مندرجات حبل المتین پس از درج مقاله اساسی عبارت از وقایع و حوادث ایران به تفصیل و کشورهای مصر و عراق و عثمانی و غیره و ترجمه تلگرافات خارجی و مقالات مختلف می‌باشد. حبل المتین چون در ممالک ایران، هندوستان، مصر، روسیه نماینده داشته لذا اخبار این کشورها را به تفصیل چاپ می‌کرده به خصوص نسبت به ایران که از اغلب شهرهای مهم برای اداره روزنامه اخبار و مقاله می‌فرستاده‌اند. همین جامعیت و تفصیل اخبار روزنامه بوده که باعث گردیده حبل المتین در ایران رواج و نفوذ زیادی پیدا کند و در میان عموم طبقات خواننده داشته باشد. موضوع دیگری که به نشر فوق العاده روزنامه کمک می‌کرده مجانی بودن روزنامه بوده که مدت ده سال متوالی هر هفته پنج هزار نسخه از آن مجانا بین روحانیون نجف و علمای ایران و سایر روشنفکران توزیع می‌گردیده به قسمی که در اوایل مشروطیت هر نوبت سی و پنج هزار نمره از آن طبع و منتشر می‌گشته است.
منبع: صدر هاشمی، م. (1363). تاریخ جراید و مجلات ایران. اصفهان: کمال.
